EL YIKAMA
Yıl olmuş 2021, milenyum çağı kıyamet beklentisi filan daha 1999 yılı sonunda kimileri tarafından tartışılırken, kim derdi ki el yıkama mevzusu eskisinden daha da önemli olacak. Uzay çağına girmeye hazırlanırken el yıkamak nedir ki?
Salgın Dedi Ki
Ama pandemi öyle bir çarptı ki Dünya’yı, herkes el yıkama, mesafe ve maske kullanımının virüse karşı en önemli kalkan olduğunu hemen hemen bütün doktorlardan duydu. Farkında mıydık bilmem ama biz ne çekiyorsak elimizden çekiyormuşuz. Bütün gün bir çok yüzeye, alete, eşyaya, kapıya, pencereye ve özellikle insanlara ellerimiz ile temas ediyoruz. Adeta ellerimiz ile yaşıyoruz ve Dünya ile iletişim kuruyoruz.
Peki ne var bunda! diyenler olacaktır. Şu var; mikropların, bakterilerin veya hastalıkların ellerimiz vasıtası ile üstümüze, oradan göz, kulak, burun veya ağzımız ile de içimize almak kolaylıkla mümkün. Mikrobik rahatsızlıkların büyük bir çoğunluğunu ve özellikle de gribal enfeksiyonları bu şekilde taşıyormuşuz yıllarca.
Menü İstemiyorum
Yapılan araştırmalar en çok mikrop bulunan yüzeylerin tuvalet kapı kolları ile restoranlarda yemekten önce verilen menülerde olduğunu ortaya koymuş. Covid 19 salgını ile el yıkama alışkanlığı önemli ölçüde değişti ve kişi başı su tüketimi de bir miktar arttı. Bu salgın bize gösterdi ki sağlığımız için ellerimizi sık sık yıkamak en az aldığımız vitaminler kadar önemli. Üstelik sadece su da yeterli değil sabun ile ortalama 20 saniye yıkanırsa tam temizlik ancak sağlanabiliyor.
Umumi tuvaletleri kullanmak zorunda olduğumuzda eskiler bilirler tuvalet kağıdını geçin, sabun bile bulunmazdı, çünkü el yıkama alışkanlığı olmayan, işi bittiğinde arkasına bile bakmayan insanlar arasında yaşıyorduk. En nihayetinde 2021 yılını yaşadığımız şu günlerde neyse ki eskisinin yanında oldukça temiz sayılabilecek tuvaletlere sahibiz ve ellerimizi sabunlamadan çıkabileceğimiz tuvalet pek kalmadı.
Şimdi eğri oturup doğru konuşalım, insan sağlığı açısından sabunu keşfeden kişiyi en önemli kaşifler listesinin en başına yazmak bile çok anormal olmayacaktır. Sabunsuz bir hayat düşünülebilir mi?
Elbette o olmasa yerini başka bir şeyler alabilirdi ama nedense şimdiye kadar sabunun alternatifini pek arayan olmamış. Sağlık Bakanlığı’nın veya bir markanın reklamı mıydı hatırlamıyorum ama mevcut bir deyim ya da atasözününden türetilen temizlik mottosu günümüze cuk oturuyor; SUYA SABUNA DOKUNUN…
