DÜNYA SU GÜNÜ

Yağmurlu bir Dünya Su Günü akşamı iş çıkışında öyle bir şiddetli sağanak denk geldi ki, hatırı sayılır bir büyüklükte şemsiyem olmasına rağmen belden aşağısını komple ıslattım. Suyun kuvvetini bir kez daha test etmiş oldum. Daha önceki bir yazımda suyun hayatımızdaki önemini, insan vücudunda ne kadar eksilme olursa neler yaşanacağını ve Dünyadaki içme suyu miktarını bu yazımla bir kez daha hatırlatmakta fayda görüyorum.

Vücuttan su kaybı (Dehidrasyon) (1):

Vücuda alınan su, idrarla böbreklerden (1500nbsp; ml kadarı), solunum havasıyla akciğerlerden (500 ml kadarı), terleme yolu ile deriden (500nbsp; ml kadarı) ve gaita ile bağırsaklardan (100nbsp; ml kadarı) vücut dışına atılır.
• %1: Susuzluk hissi, ısı düzeninin bozulması, performans azalması,
• %3: Vücut ısı düzenin iyice bozulması, aşırı susuzluk hissi,
• %4: Fiziksel performansın %20-30 düşmesi,
• %5: Baş ağrısı, yorgunluk,
• %6: Hâlsizlik, titreme,
• %7: Fiziksel faaliyet sürerse bayılma,
• %10: Bilinç kaybı,
• %11: Vücut dirençsizliği, olası ölüm,
• %12: %97 oranında ölüm,
• %15: %100 ölüm.
Bu tablo özetle her şeyi su gibi, buz gibi, anlatıyor aslında, ama görebilenlere.

İlginizi çekebilir; ZAMANIN İSTANBUL SARNIÇLARI

Bir de vücut dışındaki suyun durumuna bakalım (2);
Yeryüzünün %70 kadarı suyla kaplı,
Yeryüzündeki suyun %96,5 kadarı okyanuslarda,
Eğer yeryüzündeki tüm su kütlesi bir küreye doldurulsa (okyanuslar, buzullar, göller, akarsular, yer altı suyu ve atmosferdeki su buharı), oluşacak su topunun yarıçapı yaklaşık 1385 km, hacmi 1386 milyon km3 olurdu. 1 km3 su, 264 milyar galona denk geliyor.
Suyun 12.900 km3’ü, herhangi bir anda, atmosferde buhar halde bulunmakta. Eğer bu su buharının tamamı bir seferde yağış olarak düşse, bu yeryüzünün sadece, 2.54 cm’ni kaplardı.
Her gün, 1.170 km3 su buharlaşma ve terleme yoluyla atmosfere karışıyor.
Dünyada bulunan tatlı su, göl ve akarsulardan daha çok yeraltında birikiyor. 8.400.000 km3 tatlı su yeryüzü yüzeyinin 1.6 km’si boyunca birikirken, bu miktar buzullarda 29.200.000 km3’e ulaşıyor (Çoğunlukla kutuplar ve Grönland’da).
Yeryüzünde bulunan tatlı suyun %68’i buzullarda, %30’u ise yeraltında bulunuyor. En çok akarsular içme suyu olarak kullanılıyor, fakat toplam suyun yalnızca yüzde birinin 1/10.000’ini oluşturuyorlar (1.250 km3).
1.383 km yarıçapına ve 1.386.000.000 km3 hacmine sahip büyük mavi küre yeryüzünde bulunan tüm suyu; 93.113 km3 hacim ve 56,2 km yarıçapındaki küçük mavi küre ise tatlı su miktarını yeryüzünün boyutlarıyla karşılaştırmalı olarak ifade ediyor.

Suyun İçinde Yaşamak

Vücudumuzdaki su miktarının çok küçük oranlarda dahi eksik olması halinde bizde yarattığı tahribat ne kadar ürkütücü ise, yukarıdaki dünya haritasında gösterilen tüm tatlı su miktarının bu ölçekte olduğu görmek ondan daha dehşet verici! Su gibi değerli bir şey yok dünyada.
Covid-19 salgınından korunmanın en önemli faktörü SU. Artık daha sık elimiz yıkıyor ve daha sık duş alıyoruz. Bu durum su tüketimimizi beklenenin de üstüne çıkarıyor. Ufukta görünen şey maalesef ki susuzluk. Tatlı su miktarı dünya ekosisteminin bir parçası olan su döngüsü ile sabit kalması gerekse de iklim değişikliği, yağmur ormanlarının kaybedilmesi, sanayileşme, betonlaşma ve diğer tüm etkenlerle kara kıtasının alışılageldik döngüsü değişiyor, kimi alanlar daha sulak iken kimi alanlar da kuraklık yaşanıyor.

Sarnıç Dediğimiz

İlk yazımdan sonra tasarruf etmek ve suyun kıymetini bilmek babında sarnıçların yeniden gündeme gelmesi gerektiğini belirten bir yazım daha olmuştu ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde bu konuda ufak bir düzeltme geldi. Mekanik tesisat projeleri bölümüne aşağıdaki kısım eklendi;

“(Ek:RG-23/1/2021-31373) 2000 m²’den büyük parsellerde yapılacak yapılarda mekanik tesisat projesine; çatı yüzeyi yağmur sularının, tabii zemin altında tesis edilecek yağmursuyu toplama tankında toplanması, gerekmesi halinde filtre edilerek yeniden kullanılması amacıyla yağmursuyu toplama sistemi projesi de eklenir. İlgili idarelerce daha küçük parsellere ilişkin de zorunluluk getirilebilir. Yağmursuyu toplama tankı, parselin yan, arka veya parsel sınırına 3 m. den fazla yaklaşmamak kaydı ile ön bahçe zemini altında konumlandırılır. Toplama tankı tahliye hattı varsa yağmursuyu şebekesine bağlanır, atık su şebekesine bağlanamaz.“

Bu düzenleme yeterli bahçesi olan nispeten büyük parsellerin diğer su ihtiyaçlarını kısmen giderse de unutmayalım ki yapı stoğumuz maalesef ki bahçesiz bitişik nizam ve 1000 metrekarelerin bile bayağı altında. Genel olarak tasarruf ve doğanın yeniden kendine gelmesini sağlayamaz isek umarım bugünü ileride İÇME SUYU ANMA GÜNÜ olarak görmeyiz.
HEPİNİZ SU GİBİ OLUN…
KAYNAKÇA
(1) Kaynakça www.wikipedia.org
(2) kaynak www.bilim.org