İHTİSAS
Bildiğim kadarıyla ihtisas denince çoğumuzun aklına önce doktorlar gelir ülkemizde. Bir doktor ihtisas yapacağı yani uzmanlaşmak istediği branşı seçmek durumundadır. Bu bir zorunluluk mudur bilmiyorum ama göz, kalp, ortopedi, cildiye v.b. gibi insan vücudunun her bölgesi için ayrı bir uzmanlık durumu var üstelik çok ciddi bir sınav ile.
Bunu neden yazıyorum; bence mühendislik disiplini için de böyle bir uzmanlaşmaya çok acil ihtiyaç var. Şimdiye kadar yeterince üniversite, yeterince eğitmen yok diyorken geldiğimiz dönem itibari ile üniversite diploması olan ama bırakın ihtisası işi olmayan binlerce mühendis var. Yapı üzerinden baktığımızda 1- Eğitimci 2- Tasarım ve hesap uzmanı 3- Şantiye uzmanı 4- Mevzuat uzmanı 5- Kontrol ve denetim uzmanı, ilk etapta aklıma gelen ihtisas başlıkları.
Eğitimci
Eğitim kalitesi ne kadar iyi olursa geleceğin temelleri de o kadar sağlam atılır. İnsan eğitmek basit bir konu olmayıp pedagojik formasyon gibi ayrı bir ihtisasa da sahip olmak gerekiyor. Yeni eğitimciler yerini aldıkları eğitimcilerin de üzerine çıkmak çağı ve her güncel gelişmeyi takip etmek zorundadırlar. Bunun içerisinde yazılım ve yapay zeka gibi etmenler de unutulmamalıdır. Her şey için sürdürülebilirlik nasıl gerekli ise eğiticilerimizin de kalitesi ve devamlılığı sağlanmalıdır.
Tasarım ve Hesap Uzmanı
İdeal bir yapı; dört yöne göre eşit ölçüde, simetrik ve ağırlık merkezi de dikkate alınarak her yöne perde nitelikli kolonlar ile tasarlanmalıdır. Ben çok kısa bir tarif yaptım ama daha fazla dikkat edilecek zemin, bölge, rüzgar, iklim gibi diğer kriterlerde elbette önemlidir. Ancak gelin görün ki ülkemizdeki parseller kare dışında her türlü şekle ve büyüklüğe sahipler. Ticari kaygılar, ekonomik sebepler ve diğer istekler taşıyıcı sistemi tasarlayacak mühendisi zor durumda bırakmamalıdır. Ben bir statik uzmanı değilim ama işin hesap kısmına geçmeden önce bir uzmanlık gerektiği açıktır. Hesap kısmına gelince; burada bilgisayar ve yazılım devreye giriyor. TS500 ve TBDY gibi teknik mevzuatın içerisinde yazan tüm asgari ölçülere, kurallara ve şartlara göre tasarımı test eden, demir miktarını hesaplayan program kısa sürede işlemi tamamlar. Bu programların her biri kendisinin en iyisi olduğunu iddia eder ama muhtemelen aynı binayı her biri için ayrı ayrı hesap yaptırsak çıkan sonuç birbirinin aynısı olmayacaktır. Bu noktada mühendisin uzmanlığı hem tasarım hemde yazılım ile birlikte olmalıdır.
Şantiye Uzmanı
Diyelim ki iyi bir eğitim ile iyi bir tasarımcı oldunuz ve iyi bir de yazılım ile süper bir hesap yaptınız. Kağıt üzerinde her şey tamam ama bu yapıyı yerinde yapmak da ayrı bir uzmanlık gerektirir. Bir kere şantiye şefi büyük bir kısmı vasıfsız, bir kısmı ustalık belgesi olan ama henüz usta olmamış, bir kısmı usta, çok az kısmı da eğitimli olmak üzere bir sürü insan ile çalışmak zorundadır. Proje uygulamaya hazır hale gelene kadar eğtim tavandadır ama uygulama maalesef tabanda. Yapının taşıyıcı sistemi olan beton ve çeliğin her detayı önemlidir. Bununla beraber ince işleri de hesaba katınca şantiye bir uzmanlık gerektirir.
Mevzuat Uzmanı
Yapının sadece taşıyıcı sistemini mükemmel yapmak, içinde sağlıklı bir yaşam sürmek için yeterli değildir. Her türlü yalıtım, ışık, hava, yangın, sığınak ve otopark gibi diğer şartların da yaşanılabilir ve ihtiyaca karşılık verecek nitelikte olması gerekir. Bir de buna kullanılan malzemelerin kalitesini ekleyince bütün bunları yapabilecek bir mevzuat uzmanlığı da gerekiyor.
Kontrol ve Denetim Uzmanı
Normal şartlarda hangi iş kaleminde olursa olsun yapılan her şeyin kendine ait yasal regülasyonu uygulanmak durumundadır. Bu etik meselesidir ve başka bir hesabı olmayan birisi bunlara uyar. Ama ülke gerçekleri böyle bir denetim ve kontrol sistemi uzmanlığına da ihtiyaç duymaktadır. Her şey doğru olsa bile en ufak bir dikkatsizliği yakalamak için bile olsa önemlidir.
İhtisas meselesi bir gecede yapılabilecek bir konu olmayıp sadece yapı için değil her branş için enine boyuna düşünülüp karar verilmesi süreci başlamalıdır.
