AŞURE
Nuh tufanı sonucu uzun süre denizde olan gemide kalan son baharatları bir araya getirilerek yapılan yemek olduğuna inanılan aşure özellikle konu komşuya dağıtılmasıyla da önemli bir toplumsal birliktelik örneği. Şunu belirtmek gerekir ki her evin aşuresi diğerinden illaki farklı olur ama yardımlaşma ve ikramının huzuru herkes için aynıdır.
Çeşit Çeşit
Genellikle ay takvimin Muharrem ayında yapılan aşure kimine göre sıcak kimine göre de soğuk iken güzeldir. Tıpkı Nuhun gemisinde olduğu gibi yapılırken o sırada evde bulunan baklagil, kuru yemiş, meyve, tahıl şeker ne varsa onunla mı yapılır bilmem ama birinden farklı türler de olsa sonucunda oldukça leszzetli bir tarihi yemek ortaya çıkar. Bu kültürün tüm Balkan, Anadolu, Kafkas ve Türk Dünyasında olmak üzere halen yaşatılıyor olması ne kadar güzel ise de yaşadığımız zamanın bir iklim değişikliği krizinin ortasında olması sebebiyle buna benzer bir vakanın Dünya ölçeğinde olması da pek uzak sayılmaz.
Her evin elindeki malzemeler ile yapılan aşure ne kadar da farklı ürünlerle de olsa yine de birbirine oldukça benzer. Özellikle tarçın, kuru üzüm, fasulye, nar, buğday, nohut bana göre en çok tadını aldığım malzemeler. Genel inanış 40 çeşit ürün kullanılarak yapılıyor olması ama en az 7 tane ana maddenin mutlaka olması gerektiği de söylenir. Bu yemek ya da tatlı aşurenin bir diğer özelliği de çerisinde hayvansal ürün hiç olmaması. Yani geleneksel olarak vegan bir tarihi kültürden bahsediyoruz.
Para Karşılığı Olmamalı
Aslında aşurenin yılın ne zaman yapıldığının pek bir önemi de yok. Ama ne zaman yapılırsa yapılsın karşılıksız olarak dağıtılması ve herkesin kendi maddi gücüne göre yapmasıyla büyük bir toplumsal gösterge özelliği taşıyor. Pek çok pastane, lokanta veya tatlıcı gibi yerlerde de satılıyor ve ticari bir ürün olmuş durumda. Bence aşurenin bir bedel karşılığı ticari bir ürün olması hemen yasaklanmalı. Ticari işletmeler illa da servis yapmak istiyorlarsa para karşılığı olmadan ikram olarak verebilmeliler. Bu uygulama yapılabilirse Aşure bizim kültürümüzün (belki farklı isim ve uygulama olarak farklı topluluklarda da vardır) Dünya mutfağına bir hediyesi olarak geçmişte olduğu gibi gelecekte de yerini alacaktır.
