FELSEFE
Hani derler ya felsefe yapma diye, Dünya felsefe günü olunca insanın içinden ister istemez felsefe yazısı yazmak geliyor. Düşüne düşüne bir süre sonra felsefeleri bulmuş olabilir eski insanlar. E tüm insanlar aynı değil, kimisinin kasları, kimisinin elleri ve ayakları kimisinin de beyni biraz fazla çalışmış zamanında.
Filozof
Filozof da felsefe yapan olsa gerek. Ama günümüz Türkiye’sinde bir şeyler bildiğini sanan ve buna ciddi ciddi inanan o kadar çok insan var. Ki hani hep deriz ya “El deliye biz akıllıya” bir de düşünme ve var oluş işini kafaya takanlar ya da bunun sınırını bilemeyenler sigorta patlatıyorlar.
Ama şunu da kabul etmek lazım ki insanlar bazı konularda kafa patlatmış olmasa bugünkü gelişmişlik ve yaşam seviyesine varmamız mümkün olmazdı. Bilimsel ve somut şeyler üzerine kafa yormak gün sonunda bir icat çıkarmakla sonuçlanabilir ama yaratılış, var oluş, benlik vb konular ele tutulur sonuca ulaşmayınca devreye felsefe giriyor. Felsefe yapmak tarih boyunca öncelikle Yunanlılara mal edilmiş, öyle ya felsefenin atası sayılan Aristotales ve Platon bu konuda başı çekmiş. Zaten felsefe kelimesinin kökeni Yunanca “phlisophisa” dan gelmekte, bilgelik sevgisi veya hikmet arayışı demekmiş.
Soru Şu;
Filozofların genel konu başlıkları ile ele aldıkları konuları sıralamak gerekirse:
- Gerçek nedir?
- Nasıl karar veririz?
- Bilgi mümkün müdür? Bildiğimizi nasıl biliriz?
- Doğru bilginin kökeni ve sınırları?
- Ahlaken doğru veya yanlış hareketler (veya değerler, veya kurumlar) arasında bir fark var mıdır?
- Hangi hareketler doğrudur, hangileri yanlıştır?
- Değerler mutlak mı, izafi midir? Yani nasıl yaşamak gerekir? Ahlakın kaynağı nedir?
- Gerçeklik nedir ve neler gerçek olarak nitelendirilebilir?
- Bazı şeyler algımızdan bağımsız olarak var olabilir mi?
- Zaman ve mekânın doğası nedir? Düşünme ve düşüncenin doğası nedir?
- Birey olmak ne demektir?
- Güzel nedir? Güzel şeylerin farkı nedir? Sanat nedir?
- Din kavramının kökeni nedir? Tanrı insanların korkularından kaynaklanan bir varsayım mıdır?
- Tanrı var mıdır?
- Varlık, zaman ve mekân arasında ne tür bir bağ vardır? Esasen bu kavramlar arasında herhangi bir bağ var mıdır?
- Dipnot: Bu kısım Vikipedia sayfasından alınmıştır.
Biz insanları diğer canlılardan ayıran tek fark aklımız ise, izin verin de biraz kullanalım, felsefe bu sorular ile başlamasa hiç bir gelişme kaydedemezdik.