YEŞİL BİNA
23.12.2017 yılında yayımlanan yeşil sertifika yönetmeliğinde; “Yeşil bina: Yer seçimi, tasarım, inşaat, işletme, bakım, tadilat, yıkım ve atıkların bertarafını kapsayan, yaşam döngüsü boyunca sürdürülebilir, enerji verimli, doğayla uyumlu ve çevreye olan olumsuz etkileri asgari düzeye indirilmiş binayı” şeklinde tanımlanmıştır.
Amaç ve Sonuç
Aynı yönetmeliğin amacı ise; “Binalar ve yerleşmelerin doğal kaynakları ve enerjiyi verimli kullanarak çevreye olan olumsuz etkilerini azaltmak için değerlendirme ve belgelendirme sistemlerinin oluşturulmasına, değerlendirme ve belgelendirme sürecinde rol alacakların görev, nitelik ve sorumluluklarının belirlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.” şeklindedir. Yeşil hem renk hem de anlam olarak doğal hayatı ve doğallığı tanımladığından olsa gerek sertifikasının adını da yeşil koymuşlar. Akademik olarak yeşil sertifika sahibi olmak için sadece yeşil olmak yeterli değil elbette ama büyük çoğunluk için basitçe ne anlatmak istediğini ifade ediyor aslında.
Yeşil bina tanımının ilk kriterinin “yer seçimi” olması çok manidar olmuş. Bu ifade yapılacak veya yapılmış mevcut binanın yerini seçmek ise durum daha başından vahim demektir. Bir kere bu bize bırakılmıyor ya çok eğitim almış planlamacılar ya da belirlenen periyotlarda imar aflarının geleceğini tahmin eden hür teşebbüs alaylı insanlar belirliyor. Tanımın son bölümünde ise sürdürülebilir, enerji verimli, doğa ile uyumlu, çevreye olan olumsuz etkisi en az düzeyde olan olarak belirlenen kriterler mevcut.
Notun Kaç
Yeşil sertifika alabilmek için yapınızın aşağıdaki modüller üzerinden değerlendirilmesi gerekiyor. Değerlendirme uzmanının kendisine verilen eğitime göre yapacağı inceleme sizin alabileceğiniz sertifikanın derecesini söyleyecek ve sonunda nur topu gibi bir yeşil bina sertifikanız olacak. Bu dereceler sırasıyla “Geçer”, “İyi”, “Çok İyi” ve “Ulusal Üstünlük” olarak isimlendirilmiş. Şimdi yapınızın bu derecelerden hangisini alabileceğini aşağıdaki modüller çerçevesinde bir düşünün:
BBT Bütünleşik Bina Tasarım, Yapım ve Yönetimi
YMD Yapı Malzemesi ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi
İOK İç Ortam Kalitesi
EKV Enerji Kullanımı ve Verimliliği
SAY Su ve Atık Yönetimi
İNO İnovasyon Bina
Bir kere mevcut bir binanın yeşil bina tanımında yazılan kriterleri ve değerlendirme modüllerine uygunluğunu seçme ve yapma şansı ne kadar var buna bakmak gerekir. İklim krizinin insanlık açısından merkezinde Dünya açısından ise sonuna geldiğimiz bu günlerde yaptığımız bu yönetmeliğin daha çok yeni yapılacak binalarda uygulanabilir olabilmesi bile ne kadar geç kalındığının ispatı.
Sadece tanıma bakarak ben şunu söyleyebilirim ki “ulusal üstünlük” sertifikası alacak bina olsa olsa parseli olup da yapılmayan binadır.
