VAPUR
İstanbul’da yaşayanlar için vapur denince akla gelen ilk imaj yukarıdaki resimdedir. Aslında bu hale gelene kadar daha eski ve biraz farklı modelleri de olsa en bilindik ve sevilen vapur günümüzde kullanılan olabilir.
Her ne kadar manevra ve hız konusunda zafiyetleri olsa da hepsi ayrı ayrı güzeller. Hangisine binerseniz binin ve neresine oturuyorsanız oturun her yerinde seyahat etmek ayrı bir huzur verir insana. Dışarıdan bir metal yığını gibi görünse de içerisi müthiş bir ahşap işçiliğine sahip insanı sıkmayan bir tasarıma sahipler.
Şarkı Gibi
Sezen Aksu’nun “Ada vapuru yandan çarklı” şarkısı İstanbul’daki ilk Şirketi Hayriye vapurlarına atfen yapılmış olsalar da günümüzde de bu tasarımlar buharlı, tarihi ve nostaljik seyahatler için çok uygun olurmuş. Keşke yandan çarklı eski model bir vapurumuz olsa da ada seferi yapsa, eminim ki çok popüler olurdu. Hele ki boğaz hattında yandan çarklı bir model için bir kaç ay önceden rezervasyon yapmadan seyahat etmenin mümkün olamayacağına bahse girerdim.
Eskiden bu vapurlarda bir de seyyar satıcılar olurdu. Türlü türlü ürünler akla gelmedik buluşlar bir alana yanına dört tane bedava olan promosyonlar, üstelik bu insanların ayrı bir pazarlama stratejileri de olurdu. Kimisi türkü söyler kimisi mani ama illaki bir çok vapur yolcusunun bir şekilde dikkatini çekmeyi başarırlardı. Şimdilerde de var mıdır bilmiyorum ama o eskisi gibi satıcıların olmadığı ortada.
Keyifli Seyahat
Bir iddiaya göre en güzel çay ve sahlep şehir hatlarının vapurlarında içilirmiş. Vapurun diğer bir özel yeri de büfeleri zaten. Tostlar, sandeviçler ve türlü türlü içecekler ve kendine has servis elemanları ile arada bir vapur seyahati size istanbulu yaşatmanın en güzel yoludur. Her vapur seyahati -Boğaz olması şart değil- size mutlaka İstabul’u gösterir ki İstanbul’da yaşadığını sanan ama denizi bile görmeyen uzak semtlerde yaşayanlar için en güzel nefes şehir hatları vapurudur.
1851 yılında kurulan Şirketi Hayriye ile başlayan ve Şehir Hatları olarak devam eden bu tarihi hizmetin günümüze kadar gelen vapur isimleri ise kendi başına bir hikaye sunar bizlere, çoğu arapça ve farsça olan bu vapur isimlerinin bazıları ve Türkçe karşılıkları şöyle;
Asayiş: Güvenlik
Terakki: İlerleme
Tayyar: Uçan
Suhulet: Kolaylık
Meymenet: Uğur, hayır
Refet: Merhamet
Meserret: Sevinç
İşgüzar: Becerikli
Şükran: İyilik bilme
Rehber: Yol gösteren
Resanet: Sağlamlık
Resan: Ulaştıran
Tarz-ı Nevin: Yeni tarz
Hale: Ayla
Süreyya: Ülker takımyıldızı
İnşirah: Ferahlık
Nimet: İyilik, lütuf
Rağbet: İstek, arzu, itibar
Seyyar: Gezici
Sürat: Hız
Azimet: Gidiş
Sahilbent: İki kıyıyı bağlayan
Nüzhet: Neşe
Amed: Gelen
Nusret: Yardım, zafer
İhsan: Bağış
Neveser: Yeni eser
Metanet: Dayanıklılık
İkdam: İlerleme
Rüçhan: Üstünlük
Dilnişin: Pek hoşa giden
Seyyale: Akıp giden
Şihap: Akan yıldız
İnbisat: Ferahlama
Kamer: Ay
Halas: Kurtuluş
İstanbul’u vapursuz hayal bile edemiyorum. İstanbul gibi bir Dünya markasını sadece ismiyle değil, tarihi güzelliklerinin yanında kendine has model ve özellikleriyle birlikte bu şehirdeki vapur seyahatini hem İstanbullular hem de misafirleri için olmazsa olmaz hale getirmeliyiz. Bunun için basit bir kulaklıkla ve farklı dillerdeki rehberlik hizmeti özellikle boğaz hattı için hiç de zor olmamalı.
