BÖN
“Bön bön bakmak” diye bir tabir var. Oysa sadece bön denildiği zaman bir şey anlamayabilir hatta Fransızca bile sanabilirsiniz. Bir dil uzmanı olmamakla birlikte çok iyi Türkçe kullanan biri de olmamama rağmen taa Orta Asya’dan günümüze kadar dilimiz konusunda çok acayip bir değişim içersinde olmuşuz olmaya da devam ediyoruz.
Orta Asya kökenli Türk toplumlarının günümüzde kullandığı dile bakınca bön bön baka kalmamak mümkün değil. Ortak kanı bize hem coğrafya hemde dil olarak en yakın topluluğun Azeri Türkleri olduğu. Oysa Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan gibi diğer soydaş halkların konuşmalarını duyunca kültür şoku yaşıyor insan. Akıllara su soru gelmiyor mu? Bizim konuştuğumuz Türkçe ise onların konuştuğu hangi dil? Onların ki Türkçe ise bizim konuştuğumuz hangi dil?
Latin
Bir kere şunu kabul etmek lazım her ne zaman ki Farsça ve Arapça ile temas etmişiz oradan sonra olanlar olmuş. Orta Doğu, Yakın Doğu, Kafkaslar, Anadolu ve Balkanlar gibi bulunduğumuz bölgelerde herkes kendine göre bir dil tutturmuş. Mesela en bilindik Türkçe hikayesini Karamanoğulları Beyliği yapmış. Beylik sınırları içerisinde konuşulacak dilin Türkçe olduğu ilan edilmiş. Bu Türkçe dili için tarihin en önemli mihenk taşlarından birisi olabilir. Bir diğer önemli taş Orhun Kitabeleri ise de son ve en önemli taş Atatürk’ün latin alfabesine geçerek yaptığı dil inklabıdır.
Dünya Küçük
Karamanoğullarının aksine diğer beylik Osmanoğulları ise kendi adı ile Farsça, Arapça, Türkçe karışımı ve Arap alfabesi ile bir Osmanlıca tercih edilmiş. Cumhuriyet ile birlikte Türk dili Arap alfabesinden Latin alfabesine keskin bir dönüşüm yaşadı ama bu değişim kelimeleri sözcük anlamı olarak değiştirebilecek kesinlikle değildi. Bizler Türkçe konuştuğumuzu düşünsek de kullandığımız kelimelerin kökenlerinde Arapça, Farsça, Fransızca hâlâ mevcut. Hatta günümüz modası İngilizce kelimeler bile çok ciddi yer tutmaya başladı. Globalleşmenin(!) getirdiği etkileşim ile birlikte ortak bir Dünya Dili de gelecek teorileri arasında yer alabilir.
Bütün bunları düşününce insanların bönleşmesi çok muhtemel. Son yazdığım cümle içerisinde bile kimbilir kaç tane dil ile etkileşim yapmışımdır. İnsan bazen kendini ifade edecek kelimeler bulamayınca ne diyeceğini de bilemeyebilir. Her insan kendi algısı kadar zekidir ama herkesi bön sanmak fazla bönlük değil midir?
