XENON
Xenon (Xe), periyodik tabloda soy gazlar grubunda yer alır ve atom numarası 54’tür. Renk ve kokusu olmayan bu gaz, havada çok az miktarda bulunur. Bilim insanları bu elementi bir çok alanda kullanıyorlar. En popüler olanı yeni nesil otomobil farları. Işıklı reklam pamoları, flaş lambaları gibi elektrikle dolu tüplerde güzel mavi ışık verdiği için tercih ediliyor. Ayrıca uzay araştırmlarında da iyon motorlarında kullanılıyor.
Bazen anestezik madde olarak da kullanılır çünkü beyin üzerindeki etkileri sayesinde bazı ameliyatlarda tercih edilir. Xenon gerçekten ilginç bir element. Mesela, atom bombası testlerinde xenon gazı izi, patlamaların tespitinde kullanılır. Yani, radyoaktif kirlenmenin bir göstergesidir. Aynı zamanda, MRI cihazlarının geliştirilmesinde de kullanılır.
Xenonun bir diğer kullanımı ise, nükleer reaktörlerde nötron soğurucu olarak kullanılmasıdır. Bu, nükleer reaktörlerin güvenliği için kritik bir rol oynar. Ayrıca, bazı kimyasal sentezlerde ve lazer teknolojilerinde de kullanılır. Xenon, medikal görüntüleme alanında da kullanılır. Örneğin, xenon gazı solutulan hastalarda akciğer ventilasyon haritalaması yapılabilir. Böylece, doktorlar akciğerlerin nasıl çalıştığını daha net bir şekilde gözlemleyebilirler.
Ayrıca, bu gazın reaktif olmayan doğası, kimyasal reaksiyonlarda koruyucu atmosfer oluşturmak için de idealdir. Yani, xenon kullanarak hassas kimyasalların bozulmasını önlemek de mümkün. Bir de enteresan bir bilgi: Xenon, bazı bilim kurgu eserlerinde de geçer. Örneğin, Star Wars evreninde, hiperuzay sıçramaları için kullanılan itici güçlerde xenon adı geçer.
Bizde durum ne?
Tüm bunların yanında ülkemizdeki en yaygın kullanım çoğunlukla eski model Şahin Kartal vb. otomobillerin önlerine, uzun yol tırlarının tepesine konan ilave lambaları kullanan magandalar. Bilim insanları ekstra parlak olmasını ve kimyasal özelliklerini kullanmak üzere keşfetmişken biz karşıdan gelenleri şoke etmek için kullanıyoruz. Üstelik öyle bir riskli ki bir an karşındakine geçici körlük yapabilecek kadar kuvvetli. Bu şu demek gidiş geliş tek şeritli bir yolda aslında ayağına sıkmak ya da cana kastetmek demek. Düşünsenize bu xeonun bu özelliğini bulan bilim adamısın ve Türkiyeye turizm amaçlı gelmişsin, karşına çıkan maganda ayarsız ve şok edici farlarını sana karşı kullanıyor ve kazaya sebebiyet vererek canına mal oluyor. Biraz düşününce bu ihtimal hiç de uzak gelmiyor değil mi?
